Maldivler- Male-1

Uzun soluklu bir gezi ile yine birlikteyiz. Nereye gidelim konusu açıldığında Önder hemen bir ön araştırma yapar. Hindistan’ı çok sevmiştik bu kez de güneyini görelim dedik. Çok güzel bir tur bulduk 12 günlük. Uçakla Bombay’a sonra otobüsle arada feribotla Sri Lanka’ya tabii hemen yazıldık. Şansımıza fazla katılım olmayınca acente haber vermeden turdan vazgeçti. Uzun uğraş sonuçta paramızı geri aldık. Allahtan bunlar hep bizim sıkı takibimiz sonucu erkenden düzeldi. Tekrar bir araştırma ile aynı destinasyon karşımıza Cruise gemisi ile çıktı derken hem 15 gün hem de bonuslu Maldivler var. Ve oleyyy şansımıza dış kabin ile biz bu geziye olur dedik. 💃💃💃

Gemi ile seyahati ben kilo aldırıyor diye sevmezken, eşim bavul aç- kapa derdi yok diye çok sever. Neticede gemiyle seyahati üçüncü kez yapmış olacağız. Biraz ön bilgi fena olmaz.

Hindistan vizeniz daha önceden olsa da (ki bizim vardı) yeniden ve şahsen almak durumundasınız. Ayrıca pasaport sürenizin turunuzun bitiş tarihi dahil en az 6 ay geçerliliği kalmış olmalı. Hindistan vizesi sadece İstanbul ve Ankara’dan veriliyor. Maldivler bizden vize istemiyor. Hindistan randevumuzu alıp yüz yüze vize için 3-4 gün erkenden İstanbul’a gittik bahaneyle çocukları ve torunlarımızı da görmüş olduk. 😍

11 Ocak 2020 Cumartesi günü İstanbul Havalimanına grupla buluşma saatinden çok önce geldik. Uçağımızın kalkış saati 01:55. Yeni havalimanını gezdik, ben çok modern buldum ve beğendim. 👍

Saat 01:55 İstanbul Havalimanından THY ile 8 saat sürecek olan uçuşumuz başladı. Maldiv’lere yaklaşırken Hint Okyanusunun ortasında Mercan adaları veya Atollerin görüntüsü büyüleyiciydi. Bakın bakın deniz içinde bungalowlar bile göründü inanılmaz güzellikteler. Hani hep derler ya Maldivler balayı için muhteşem bir destinasyon. 😁 Bakacağız tabii ama bence bu deniz içi bungalowlardan ibaret adalardan bahsetmiş olabilirler. Zira biz başkentini de gezeceğiz. Maldivler’in diğer yüzünü insanların yaşadıkları yerleri de göreceğiz. İlerleyen yazılarımda ne demek istediğimi anlatmış olacağım. Güzellikleri kaçırmayalım. 😉

Maldivler yaz saati uygulaması kullanmıyor, 2 saat farkımız var doğuya gittiğimiz içinde aynı gün ve sabah saat 11:55. Maldivler’in başkenti Male’nin -Velana veya İbrahim Nasir İnternational Havalimanına inmek üzereyiz. Hint Okyanusunun üzerinden iniş çok güzel ve 8 saatlik uçuşumuz böylece bitti. İbrahim Nasir krallık bittikten sonra seçimle başa geçen ilk devlet başkanının adıdır.

Maldivlere hoşgeldiik… Aceleyle birine de bizi çeker misiniz? demeyince durum budur. Yalnız bırakır mıyım? Photoshop ne güne duruyor. 😁 😇

Costa Victoria’ya giriş işlemlerinin yapıldığı yerdeyiz hayli kalabalık.

Biraz bekledikten sonra özel tender botlara bindik gemimize transfer olacağız. Bir selfie çekelim artık.

İstikamet Costa Victoria. Bot kaptanı da tipik Maldivli.

Gemiye girişte çok sıkı tedbirler almışlar fotoğraf makinamı bile çantasından çıkartıp her giriş çıkışta X-ray cihazına soktular. Gemiye giriş-çıkış da kalabalık olduğundan biraz acele davranmak gerekiyor. Neyse şimdi gemideki kabinimizin videosunu paylaşayım.

Ardından hemen olası tehlike anında nerede toplanıp nasıl davranacağımızın tatbikatına katıldık ki, mecburidir.

Akşam yemek salonunda yerlerimiz ayrılmıştı. Yemekten sonra toplantı yaptık ekstralara katılım ayarlandı, ertesi günün buluşma saatleri belirlendi, rehberimiz  biraz bilgi verdi. Aman özel bir otel dahi olsa giriş yapıp önünden denize girmeye kalkmayın. Bir kere kadınlar zaten giremez girseler de elbise ile girebilirler. Erkekler de tişörtleri ile denize girebilirler üstleri çıplak olamaz yasak dedi. Tam İslami bir devlet. Onun için daha ilk günden bir grup mercan adalarındaki özel tatil köyüne gitmeye karar verdiler. Biz eşimle önceliği Male’yi gezmeye verdik. Gemi bu gece limanda demirleyecek. Akşam yemeği ve geceleme gemide.

2. gün; 12 Ocak 2020 ve kahvaltıdan sonra teknelerle karaya çıkıp Male’yi gezmeye başladık. Hemen karşımızda Cumhuriyet meydanı ve çok güzel bir bina Shaheedh Hussain Adam Building Hükümet binası vardı.

Maldivler Cumhuriyeti nerededir? derseniz; Asya kıtasına 700 km mesafede olduğu için Asya kıtasında ve Hint Okyanusunda bir deniz devletidir diyebilirim. Hindistan ve Sri Lanka‘nın hemen güney batısında yer alıyor. Birçok adası olan Maldivler Hint Okyanusunda çok uzun yıllarca oluşmuş mercan adalarından meydana gelmiştir. Devletin takımadaları yani mercan adaları bildiğimiz toprak değil resiflerin parçalanması ile oluşmuş beyaz mercan kumudur ve üzerinde sadece Hindistan cevizi yetişir. 1200’e yakın mercan adasından meydana gelen Maldivler toplam 26 adet Atolün çevresinde oluşmuştur. Maldiv halkı bu adaların 191’inde yerleşiktir ve ülkenin 540 bin kişilik nüfusunu oluştururlar. Adaların 105 tanesi özel tatil köyü şeklinde konuşlanmıştır. 120 bin nüfusu ile Başkenti Male’dir. İkinci büyük şehri Gan’dır. Gerçek Maldiv halkı Divehi’lerdir.

Tarihte çok değişik ülkelerin hakimiyetinde yaşamış. Fransızlar Hindistan’ın Pondiçeri eyaletinde bir kaleleri varmış ve bir süre Male’ye Hindistan’ın istilasını önlemek adına asker yollamışlar. Hollanda, o zaman Seylan olan Sri Lanka’dan gelip yerleşmek istemişse de fazla kalmamışlar. Portekiz’liler Hint Okyanusuna kadar indiklerinde adayı 15 sene süre ile istila etmişler. Sonra 19. yüzyılın başlarında İngilizlerin Hindistan ve Hint Okyanusundaki hâkimiyetleri artmış. İngilizler burayı da sömürge yapmak istemişler. Sultan II. Mohamed Mueenuddeen 1887 yılında  Seylan’daki Kraliçe Victoria’nın temsilcileri ile anlaşarak Maldivler’in, bir sömürge değil de korunan bir devlet olmasını sağlamış bu koruma tam 75 yıl sürmüştür. Nihayet çok uzun bir geçmiş sayılmasa da 1965 yılında kendi bağımsızlığını kazanan Maldivler 3 yıl sonra 1968, İbrahim Nasir döneminde Maldivler Cumhuriyeti olmuştur. Yerel para Birimi Rufiyaa’dır. Kişi başına milli gelir 400-500 USD civarı. Gelir kaynaklarının çoğu turizm ve kurutulmuş balık ihracatından gelir.

Ana dilleri Arapçaya çok benzeyen Maldivce-Divehi dilidir. İngilizler sayesinde İngilizceyi de ana dilleri gibi konuşuyorlar. Çok önceleri 7. yüzyıla kadar Budizm yaygınken daha sonra Hindistan’dan gelen kabilelerin gelmesi ile yerel halk İslamiyetle tanışır. Maldivler’in idari şekli Üniter Başkanlık Anayasal Cumhuriyet’tir. Müslüman bir ülkedir diyor gezmeye başlıyoruz.

Burası Cumhuriyet meydanı. Güvercin bolluğu bizim Eminönü’ndeki fotoğraf çekmeye gittiğim Yeni Camii hatırlattı ve sonraki kare Önder’in yakaladığı ‘an’ karesi, şaşkın bakışları ile beni izleyen bir adam. 😁😁

Hükümet binasının hemen yanında güzel bir bahçe içinde altın kaplama kubbeleri olan bir camii gördük. Külliye demek daha doğru olur. Cami var adı Cuma Camii, kütüphane, konferans salonu var ve İslami tüm etkinliklerin düzenlendiği bir yer. Tam adı As-Sulṭaan al-Ghaazee Muhammad Thakurufaanu al-A’uẓam veya As-Sultan Ghazi Muhammad Bodu Thakurufaanu.

Bir ekleme ve hatırlatma yapayım. Çok önceleri 7. yüzyıla kadar adanın Budist bir Sultanı varmış. 1154 yılında ticaret için adaya gelen faslı sufi Ebu’l-Bereket Yusuf el Berberi ile tanışan Sultan onun etkisiyle İslamı kabul edip adını da Muhammed el-Adil olarak değiştirmiş. Dolayısıyla adada İslamiyet hızla yayılır. Tarihten tanışık olduğumuz ünlü Arap seyyah İbn-i Batuta seyahatnamesinde bahsetmiş. 1343’te Maldivler’e gelmiş bir dönem Krallık yapan Sultan Davud bin Yusuf’un kızıyla evlenmiş. Birkaç yıl kaldığı dönemde din adamlarına İslamın kurallarını öğretmiş ve o tarihten sonra da ada İslam kanunlarıyla yöneltilmiştir. Ölüm cezası vardır.

Külliye’nin adını aldığı Sultan Muhammad’ın bir de hikayesi var. Hikayeleri severiz. ☺️ Maldivler’i işgal eden Portekizliler Sultan VI. Ali’yi öldürürler ve Maldivler’i 15 yıl boyunca 1558-1573 yılları arasında işgal altında tutarlar. Bu süreçte adanın Portekizli valisi halkı Hıristiyan yapmaya zorlayıp kabul etmeyenleri işkence ile öldürtür. Öyle bir zaman gelir ki, Maldivler’in kanıyla yıkanan Hint Okyanusu neredeyse kıpkırmızı olur. O dönem Utheemu adası halkından olan Muhammed Portekiz’lilerle denizde yapılan vur-kaç gerilla savaşlarına katılır ve adanın Portekiz’li valisi tarafından iki kardeşi ile birlikte adadan sürgün edilir. Muhammad bu duruma son vermek için iki kardeşi Hasan ve Ali’yi de yanına alarak Hindistan’a yakın Minokoy adasına gider. Üç kardeş burada zamanın en büyük Maldiv gemisi olan Kalhuoffummi’yi inşa ederler. Bir grup taraftar ile her gece bir başka adaya çıkıp Portekiz askerlerini yok edinceye kadar savaşırlar. Komutan Muhammed en son Portekiz valisinin Male halkı’na ‘ya Hıristiyan olursunuz ya da topluca hepinizi öldürürüm’ deyip bir gün belirlediğini öğrenir. Yapılacak Male katliamından bir gün önce Muhammad ve taraftarı Male’ye ulaşır. Muhammad Portekiz valisini kendi tüfeği ile öldürür ve Male katliamını önler. Böylece Maldivler Portekiz işgalinden Muhammad sayesinde kurtulur. Maldivler’in kahramanı olan Muhammed Thakurufaanu’ya Gazi ünvanı verilir. Öldürülen VI. Sultan Ali’nin yerine sultan yapılır 1573. Tarih onu çevreci, insanları koruyup kollayan iyi bir insan ve ilk birleşik güç olan askeri orduyu kuran Sultan olarak yazar. 1585 yılında eceliyle ölmüştür.

Neyse günlük yaşama bir adım atalım ve soldan çarşı içine girelim. Yaya yürünse bile kısa sürede gezilebilecek bir başkent. Yüzölçümü topu topu 6 km² dir.

Maldivler denince aklımıza gelenler genelde Okyanusun çevrelediği kum ve güneş, lüks otellerle dolu bir cadde vs. Ama hiç düşüncemize uymayan bir yaşamla karşılaştık. Okulların çokluğu, modern birkaç dükkan, Vietnam-Hindistan kadar bol vasıta ama bu kez sırf motor ve sürekli hareket halinde insanlar. Ülke bir tatil cenneti değil. En azından başkenti değil. Cennet mercan adalarında yapılanmış lüks tatil köylerinde. Ada içinde açıkta alkol satılması ve içilmesi yasak olsa da Male içindeki otellerde ve diğer tatil köylerinde herşey serbest.

En hareketli ve önemli binaların bulunduğu Chandhanee Magu- şantiye caddesindeyiz.

Maldivler’in ilk ulusal müzenin önündeyiz. Maldivler’in 1952 yılının Cumhuriyet Bayramı’na denk getirip açılışını Başbakan Mohammed Amin Didi yapmış. Tarih 11 Kasım 1952. Eskiden saray binasıymış. Zaten hemen yanında Sultan Parkı var. Tarihi obje olarak sultanlardan kalan giysiler ve zırhlar. İslamiyet öncesi kalıntılar kısaca bize biraz zayıf geldi sonra gezeriz deyip sokakları keşfe devam ettik.

Müzenin hemen yanında peşpeşe iki okul Aminiya ve Iskandhar okulları kızlar tesettürlü ve çok güzel motorsiklet biniyorlar.

Eğitim ücretsiz. Okuryazar oranı %90 dan fazla. 250 ye yakın ilkokul, ortaöğretim ve az sayıda da meslek okulu var. Yüksek öğrenim için yurt dışına gitmek zorundayken 2011 yılında gerçek anlamda The Maldives National University Cumhurbaşkanlığınca onaylanıp kurulmuş. 1973 yılında sağlık bilimi koleji olarak atılan ilk temelden sonra Enstitü şeklinde gittikçe yükselmiş ve bugün tıp dahil birçok fakülte ve yüksek okulu içinde barındıran Maldiv Ulusal Üniversitesi olmuş.

Bir köşe başında rastladık bu park yerine. Male’in tüm özel binalarının simgelerini işlemişler ama yine saygısız insanların kirlettiği manzara olmuş. 😡 İstanbul Üsküdar’da da belediyenin yaptığı böyle park gibi bir dinlenme yeri var.

Diş kliniği yine gözüme takıldı kan çekiyor derim ya. 😁 Male’de diş hekimleri dahil toplam 150 doktor varmış özeller dahil 5 tane de hastane. Ve evlerin çoğuda rengarenk. Şu yeşile bakın bayıldım.

Bunaltıcı bir sıcak var. Üstelik daha sabahın 09:00’u. Güzel bir anne ile oğul’a denk geldik. Fedakar annelerden, oğlunun çantasını sırtlamış okula gidiyorlar. Biz nasıl da hamallık yapmışız peh. Ve yine bir okula denk geldik. Ahmadhiyya Uluslararası okulu. Öğrenimde başarı oranı yüksek görünüyor.

Ahmadhiyya okuldan aşağı doğru devam edince sağdaki sokakta meyve satanlar var. Önder sen çek ben şuradan bakayım sanırım adayı boyuna katettik dedim. Fotographer By Önder Kaplan 😘

Ve Güney yönündeki deniz göründü. Evet Male’nin 2 küsür km’lik boyunu kat etmiş bulunuyoruz. 💃💃💃 Eni de zaten 3 km. Bizde aralardan dolaşarak yarım tur geri döneceğiz demektir. Çıktığımız yer Male’nin Boduthakurufaanu (Magu) caddesi. Dümdüz devam edince diğer yapay adaya Velena havaalanının olduğu Hulhule adasına gidiyor. Etrafta tek bir ağaç yok.

Sıcak olabildiğince bunaltıcı, güneş neredeyse tepemizde. 🤯 Yok bu çıplak ağaçsız sahilde yürüyemeyiz diye kıyıdan, gölgeden gidelim diyerek ara yollara saptık.  Male’nin de öteki yüzünü görmüş olduk. Çok dar ve kesinlikle yalnız dolaşamayacağımız sokaklardan geçtik. Önümüze çıkan binalardan buraların sanayi bölgesi olduğu izlenimi edindik. Rehbersiz gezeceğimizi tahmin edemeyince dersimi de çalışmamıştım. 😅 Aslında ben gideceğimiz yeri önceden çalışmayı sevmem. Göreceğim yeni yerlerin heyecanını kaybetmiş gibi oluyorum.

Yollar yürümekle aşınmaz 😉 yürüdük yeniden silinmemiş izlerden. Ve en sevdiğim iki görüntü biri sokak arası diğeri çamaşırlı balkonlar.

Haritaya baktım da Ameenee Manu ‘da( caddesinde) yürümüşüz. Güzel bir okul anneler bekleşiyor, hemen karşısında da güzel bir çocuk Parkı vardı. İsimler pek garip 😁 Kuda Kudhinge Bageecha.

Male halkı insanın yüzüne bile bakmıyor hayret. Çok da konuşkan sayılmazlar ama birşey sorarsanız ancak güleç yüzleriyle cevap veriyorlar. Yine de fotoğrafınızı çekebilir miyim? diye işaret edince sessizce kafa sallıyorlar. 👍😁 Ben genelde çekmeden önce iyice onay alıyorum neme lazım.

Bu küçük yeri pek sevdim en üstünde Bar 2000 fotodaki tabelada da comfood-yemek yazıyordu. Böyle köşe başı dükkanlarda genelde çay içip hedhikaa dedikleri bir çeşit baharatla tatlandırılmış içinde balık olan hamur işi (bizim mantı benzeri)  yemek için gelirlermiş. 😁 Bu çay evleri artık azalmış. Yerini birkaç sokak ilerisinde denk geldiğimiz, kaçıncı kuşak bilemedim ama yeni model kahveciler neyse işte cafeler 😏 almış.

Nihayet deniz göründü. Hithigas caddesi ile (offf Manu dan sıkıldım sanırım 😁 ) Boduthakurufaanu caddesinin kesiştiği kavşaktayız. Hemen sağımda stadyum vari bir yer tam bize göre dinlenmelik yer dedik ki, zaten Newport Restoran zinciri sahiplerinin yaptığı Male’nin medar-ı iftiharı (tamam gençler Male’nin gurur duyduğu) Sinamale köprüsünün şu harika manzarasını seyir yeriymiş. 😂

Olsun biz de oturup biraz köprüyü temaşa ettik bir iki uçağın inişini seyrettik. Nasıl da güzeldi. Biliyor musunuz? Maldivler de Venedik gibi küresel iklim nedeniyle zamanla sular altında kalıp yok olabilirmiş. Bu ön görüyle Maldivlilere 2005 yılında Avustralya’ya sığınma hakkı verilmiş. Ve bu yüzyıllar içinde olabilir düşüncesi bile korkutmuyor ki, devasa gökdelenler dikilmeye başlamış. 🤦‍♀️

Yürümeye devamla Male’deki Artificial Beach’e geldik. Hint Okyanusundaki köpek balıklarına yem olmadan yüzebilmeleri için Male halkının denize girmesine olanak sağlayan yapay plaj. Etrafına ağaçlar dikmeye başlamışlar park henüz yapım aşamasında. Photographer By Önder Kaplan

Burada denize girenler yasaklara uymak zorunda. Kadınlar elbise ile erkekler şortlarının üstünde tişörtleriyle girebilirler. Manzara doyulmazdı.

A bir kadın yüzüyor bekleyip çıkarken çekeyim dedim. Oley.

Bu maviş camii yazmazsam olmaz. Cami çok modern. Bakınız 5 adet sipsivri dizayn edilmiş enteresan minareleri var. En son 5 minareyi Bitlis’te görmüştüm.😉

Maldivler’in 6000 kişilik 6 katlı en büyük camisi olacak olan bu maviş caminin yapımını Suudi Arabistan’ın sağladığı fon ile bir Türk firması üstlenmiş. Parasını veren düdüğü çalar misali adını da Suudi Kral Selman bin Abdulaziz’den almış. Bağışlanan fon Arapların Maldiv’lere bağımsızlıklarının 50. yılı hediyesiymiş.

Yürümeye devam. Bu kısımlar adanın resmi binalarının çoğunlukta olduğu yer. Neredeyse yerli nüfus kadar motosiklet olan Male’de çok garip tek bir korna sesi yok. 🤔 Görüldüğü gibi yine motosikletli bir hanım. Ona bakayım derken köşedeki eğri pencereli binayı atlamışım 🤦‍♀️ şimdi paylaşırken gördüm, aklıma Rotterdam’daki kübik evler geldi. 🤷‍♀️

Müslüman ülke olunca camii de bol oluyor. Duvarın ardına geçmedik artık. Adı Masjid Alnoor parlayan güneş misali kubbesi var minaresi de oya gibi.

Alimas Ufaa Carnival denilen bir yerdeyiz. Burası da Male’nin Arenası onlar Carnival diyorlar. Kapı girişi renkli ve onların Maldivce- Dihevi harflerini de göstereyim istedim.

Artık sıcaktan bunalmış vaziyetteyken sahile ulaştık sayılır. Fotoğraftaki ana-kız ile tur boyunca çok yerde karşılaştık. Arka fonda Costa Victoria bizi bekliyor.

Okyanustaki kirliliğe inanamadık. 😱 Aslında inandık nereye boşaltım yapacaklardı ki! Sadece akıntı yok herhalde olsa burada birikmezlerdi diye düşündüm. Hemen kenarda atık su boruları vardı ama temiz akıyordu, sanırım arıtma suyu idi. Yıllar önce yağmur sularını biriktirerek su ihtiyaçlarını karşılarken, teknoloji sayesinde Okyanus suyunu tatlı suya çevirerek kullanıyorlar. Neyse askeri kıyı koruma botları, balıkçılar, su altı dalış kayığı derken…

Artık iyice nemden ve sıcaktan da bunalınca ben 😓; Male’li, gençleri model alıp bugünkü perdeyi Costa Victoria ile kapatalım diyorum.

Şehrin öte yakası kaldı. Gemi ile dönüp dolaşıp geleceğimiz yer yine Male olunca 😁 diğer yarısını son gün gezeriz dedik. Ve öyle yaptık. Ama konudan uzaklaşmamak adına ben Male’yi aynı gün olarak sizinle paylaşacağım. İkinci yarıda görüşmek üzere sağlıkla ve sevgiyle kalın…💞💞💞