*Hanoi* 2

      Hanoi’de güzel bir yarım gün geçirmiştik yani tarihimiz hala 23 Ocak 2017. Öğlen yemeğine gidiyorduk ve evet güzel bir yemek sonrasında gezmeye devam… Otobüsle merkezde indik. İlk gözüme çarpan kadınların bisiklete doldurdukları sebze ve meyveleri dolaşarak satmaları. Sonra her çeşit taşıma aracının mutlaka çiçeklerle süslü olması.

      Old Quarter diye bilinen eski şehri biz turistlerin alış veriş yaptığı, yerel halkın da hem dükkanları hem de yaşadıkları evlerin olduğu bölgeyi gezeceğiz. Hep beraber rehberimizin en zevkli gezilerinizden biri olacak dediği cylo bisiklet tuk-tuk ile gezmeye başlıyoruz.

      Biz Hindistan’da binmiştik ve fotoğraf çekerken zorlanmıştım, Önder’e bu bisikletler çok dar fotoğraf çekerken yine zorlanacağım dedim. Baktım sürücü arkada biz önde oturacağız tabii çok sevindim.

      Ayy ama tek kişi binildiğini öğrenince bu kez Önder’den ayrı düşme korkusu sardı. 😳 Bana da hiç yaranılmıyor ya neyse… El mahkum bindik elbette…😁😁😁 Bindik ama sürücüye ancak işaret diliyle kocamdan ayrılma yavaş sür demekten dilimde tüy bitti. Maalesef İngilizce hiç bilmiyorlar. 🤦‍♀️

      Yukardaki fotoğrafta görülen sarı ve ince uzun ev Fransızlardan kalma. Rehberimiz Ali İhsan; Çevrenize bakınız sarı bir bina görürseniz iki şey düşüneceksiniz ya devlet dairesidir ya da Fransızlar döneminde yapılmıştır. Caddeye bakan ve cephesi dar olan bu evler size küçücük bir evin önünden geçiyormuşsunuz hissini verir. Toplam 45 metrekare olan evlerin ön cephesi dar ama arkaya doğru vagon misali uzayıp gider.

      Eğer çok zengin değilseniz evinizin ön cephesi böyle dar olmak zorunda. Benden söylemesi keyfiniz bilir ben geniş yapacağım derseniz de ceremesini çeker daha çok emlak vergisi ödersiniz. 😅 Fransızlardan kalma zamanın yasası hala işliyor. Her milletin vergiden kaçma şekli farklı oluyor. 😉

      Hem Hanoi hem de Saygon 6 bölgeye ayrılmıştır. Biz şimdi 2. Bölgedeyiz. 5-6 şehir dışıdır ve genelde işçi sınıfı oturur. İlk 3 bölge zenginlerin muhitidir ve kiralar 3000 dolara kadar çıkar. 4. Bölgede de 1000 dolarınız yoksa yaşayamazsınız. 🤦‍♀️

      Cyclo’ya binip gezmek hakikaten inanılmaz keyifliydi. Bir kere sen öndesin sürücü arkada. Sonra trafiğin kaosuna giriyorsun yanından vızır vızır motorlar, arabalar geçiyor ve çarpmıyor yani müthiş bir adrenalin. Yaşamak gerek. Hadi o zaman yaşayalım.

      Caddeler geniş ama ara yerler hayli dar. Ve Vietnam’da yollara yatırım yapılmadığından herkes motora pardon Honda’ya biniyor. Ayrıca otomobil vergileri de hayli yüksekmiş.

      Güzel bir binanın önünden geçiyoruz. Karşımda, Paris’teki Opera Garnier’in küçüğü bir bina. Yanılmamışım Fransızlar zamanında kalma Hanoi Opera’sı. İlahi bisiklet sürücü bana dönüp işaret etti çek diyor. Ben de elimle yavaşla dedim. Sağ olsun trafik seyrekleşip ben çekene kadar oyalandı.

      Bir kulüp önünden geçerken de bu seneki yeni yılın horoz yılı olduğunu hatırlatan bu kareyi çektim. Ve yine meyve satan bir kadın…

      Birçok yerden geçtik her yer yemyeşil. Mesela şu güzel park. Tesadüfen fotoğraf çekimine gelen gelin ile damat bir de çekime hazırlanan gelin vardı. Hemen yandaki anıt çeşme önünde hatıra fotoğrafı çektiren bir grup genç.

      Arayan mevlasını bulurmuş 😉 ben de parkın adını buldum. 💃 Toad Çiçek bahçesi. Fransızlar döneminden kalma bir anıt çeşme…  Çinhindi vali yardımcısı Chavassieux anısına yapılmış.

      İstediğim gibi titretmeden fotoğraf çekiyorum. Keyiften ölebilirim. Bir kere sokakta kurulu sofralar, küçük taburelerde oturmalar, kaldırımda bulaşık yıkamalar, tıraş olmalar. Of, of yürüyerek gezsem bu fotoğrafları utanır hayatta çekemezdim. Ayrıca kocaman makinayla fotoğraf çektiğimi gören sürücü de bana her fırsatı sundu doğrusu.

      Bir park daha bu kez heykelin adı okunuyor Ly Thai To Garden. Edebiyat tapınağının kurucusu Ly hanedanının ikinci hükümdarı Ly Thai To gerçek adı bu sonuna Tong gelirse tapınak adı oluyor… Gençler kahvede oturuyor, diğer fotoğraf siyasi parti yazısı sanırım…

      Ara sokaklar hep bir şeyler saklar derim. Bak sen dönercimiz bile varmış. 👏👏 Helal olsun Türk döneri Hanoi’ye kadar gelmiş Dünya markası olmuş bile… Güzel iki hanım alışverişte. Bir güzel kızımız Vietnam’a özgü Ao Dai adı verilen giysisi ile… Ayna ayna söyle bana benden yakışıklı kim bu Dünya’da… Sağ üst kare. 😉

      Çevrede bir sürü insanı küçük kare masalarda oturmuş görebilirsiniz… Genelde evde hiç yemek yenmez. Pho çorbaları çok meşhurdur ve özellikle bizim kelle, paça, işkembeciler gibi sadece (pho yazılıyor fo okunuyor) fo çorbası yapan yerler varmış. Sabahları kahvaltı niyetine bu çorbayı içenleri görebilirsiniz.

      Bir çok insan  😷😷 maske kullanıyor. Egzoz gazı nedeniyle sanıyorum. Ama yerel rehbere göre şapka ile birlikte tüm yüzlerini güneşten korumak için. Özellikle Vietnamlılar beyaz tenli olmayı çok seviyorlarmış.

      Bu gezdiğimiz çevre Old Quarter denilen Hanoi eski şehir kısmı 36 sokaktan ibaret. Eskiden her sokakta belli bir mal satılır sokağın adı da ona uygun olurdu. Tıpkı bizim Eminönü gibi sahaflar çarşısı gibi veya bakıcılar sokağı gibi… Mesela şu sokağın adı bilmiyorum ama çiçekçiler sokağı olabilir. 🌸 Ama artık pek çok sokak bu özelliğini yitirmiş.

      Bir sokağa dönerken kapı önünde bulaşık yıkayan bir kızcağız sanırım sabah kahvaltıcılarından kalanları temizliyor arkası da evleri. Bir diğeri çubuk yontuyor akşama çöp şiş var gibi. 😁 Sebze satanların yanında yine yerler kan içinde, kocaman bir balık ayıklayan çocuk var. Unutmadan hatırlatayım fotoğraflara tıklayınca büyük hallerini görebilirsiniz. 😉

Dedim ya çalışanlar hep kadın. Şurada deniz ürünleri satılıyor yine hemen yanında süslü paketler var hediyelik eşya olabilir. Buradaki kadınlar konuşmuyorlar gibi dedikodu yok yani. 😉

      Hanoi’nin en güzel göllerinden biri olan Hoan Kiem’in yanından geçiyoruz. Küçük bir parkta heykel grubu var Vietnam’ın bağımsızlığı için canlarını veren askerlerin anısına yapılan Martyrs Monument. Hemen sağındaki sokak çakma markaların satış yeri sonra uğrayacağız. Gidenler olursa; sağ taraftaki yolun yaya geçidinden geçer geçmez karşınıza gelen dükkandan Kipling çanta ve North Face ceket alırsanız diğer yerlere göre birazcık pahalı ama çakmanın da kalitelisini almış olursunuz. Cylo durağı ve müşteri bekleyen sürücüleri benim için tam bir görsel şölen. 💃💃

      Artık bisikletli gezinin sonuna geliyoruz galiba sürücüler el işareti ile ek para istemeye başladılar. Rehberimiz sakın vermeyin diye tembih etmişti biz de oralı olmadık ve şu kavşağı dönünce bizi indirdiler. Bu arada evlere dikkat edin hepsi son derece lüks, çok güzel ve evet dar yüzlü önden arkaya incecik. Buradaki zenginler bile vergiden kaçıyorlar. Vietnam gerçekten vergi cehennemi gibiymiş. Neyse grup olarak toplandık.

      Şimdi istikamet Hoan Kiem gölü. Ama önce karşıdan karşıya geçmeyi öğreneceğiz. Rehberimiz Ali İhsan seri olun zira kalabalığız dedi. Hanoi’de karşıdan karşıya geçiş başlı başına bir deneyim.

      Kimse size yol vermeyecek. Önünüzden yüzlerce motor akacak ama ne yaya geçidinde ne de ışıklarda durmayacaklar. Sağınızdan solunuzdan geçmeye devam edecekler, ancak asla size yola atladınız diye de sinirlenmezler, zaten kornaya hiç basmıyorlar. Çünkü gelişmiş refleksleri bu.

      Yolda önlerine çıkan insanların yürüyeceklerini farz ederek aynı hızla üzerinize sürüyorlar. Asla yolun ortasında durup motorlara yol vermeyin şaşırıyorlar. Tek yapmanız gereken sanki boş bir yolda yürüyormuşçasına yola adım atın ve sakince yürümeye devam edin ne gelene bakın ne durun ne de koşun hatta gözlerinizi kapatıp geçin… 😅

      Ve elini dur işareti yaparak kaldırdı yürümeye başladı hop biz de grup olarak hemen peşinden. Motorlar yavaşlıyor ama durmayıp arkamızdan geçiyorlar. Oh dedik şükür geçtik. 👏👏

    Hoan Kiem gölü ve Ngoc Son Tapınağı.

      Hoan Kiem; Hanoi’nin tam ortasında zümrüt rengi suyu olan ve bir sürü su kaplumbağasına yaşam alanı olmuş bir göl. Ngoc Son Tapınağı da Vietnam’la özdeşleşmiş onun simgesi olmuş tarihi ve dini bir yapı… Ortam çok kalabalık fotoğraf çekmekte zorlanacağım kesin.. İşte ilk iki kapıyı atladım bile. 😤 Olsun yine üçüncü kapı var ve size anlatacağım güzel bir de hikaye olabilir…  🤔

      Kapının her iki yanında çok güzel rölyefler var ve Vietnamca yazılar görsel renk katmış. Şekilli harfleri çevirmekte zorlanan google amca nedeniyle anlamlarını tam çözemedim. Hikayeyi anlatmadan önce rölyefleri görmenizde yarar var. Kaplumbağa, uzun ömürlülüğü ve efsaneyi temsil ediyor. Diğer taraftaki ejderha da gücü simgeliyor.

      Aslında öncesinde kırmızı boyalı tahta bir köprü var.  Cau the Huc- Bridge, *Sabah güneşini yansıtan köprü* anlamına geliyor. Vietnamlılar umut, şans ve mutluluk verdiğine inanıyorlar ve yeni evlenenler mutlaka buraya gelip köprüden geçermiş. Bu güzel kırmızı köprü bizi de geri dönen kılıç tapınağına Ngoc Son’a getirdi. Köprüden geçtiğimize göre umarım bize de şans getirmiştir. 🍀🍀🍀

      Valla esas hikaye Hoan Kiem gölünde başlıyor ve Ngoc Son Tapınakta bitiyor. Ben hikaye diyorum ama aslı efsanedir zira içinde dini nedenler var. Hani farkı bilmiyorum sanmayın, yazdım burada dursun. 😁 Gelelim efsaneye…

      15. yüzyılda Vietnam Çin’in *Minh İmparatorluğu’nun* saldırısı altındaydı. Ülkenin dört bir yanından akın akın gelen Vietnamlı gençler Le Loi’nin kurduğu düzensiz orduya katılıyor, Minh İmparatorluğunun işgaline direniyorlardı.

      Efsane bu ya çok önceden beri Chu nehri kenarında yaşayıp balıkçılıkla geçimini sağlayan Le Than adında bir genç vardır. Her gün ağını atar topladığı balıkları satarak geçimini sağlar. Bir gün ağını atmış çekerken su dalgalanınca büyük bir av yakaladım diye sevinçle ağı çeker. Ama o ne? İri bir demir parçası. Dikkatlice bakınca sapı olmayan bir kılıç olduğunu görür. Kızgınlıkla 😠 hiç işime yaramaz diye söylenerek tekrar göle fırlatır.

       Ertesi gün gölün başka bir köşesinden ağ atar yine oh, oh kocaman bir balık geliyor diye sevinirken yine aynı kılıcı görünce daha büyük bir sinirle 😤 yine geri fırlatır. Ertesi günü bu kez akşam vakti ağ atar ve yine iyi bir av yakaladığına sevinirken karanlıkta eliyle yoklayarak balığı alacağını zannederken yine kılıç çıka gelir. Çok sinirlense de bu kez atmamaya karar verir ve tekneye çıkarır. Eve dönerken Tanrı bu kılıç ile bana ülkemi korumak için askere gitmem gerektiğini söylüyor olmalı der 🤔 ve her şeyini terk edip Le Loi’nin ordusuna katılır. 🥷

      Bir gece saklandıkları ormanda nöbet tutan Le Loi balıkçı Than’ın yattığı yerde parlayan bir şey görür ve bakmak için uzandığında uyanan Than kılıcı nasıl bulduğunu anlatır. Orduya da bu kılıç nedeniyle katıldığını anlatır. Ama kabzası yok kullanmak çok zor der.

      Birkaç gün sonra Le Toi ve ordusu Ming’lerin bozgununa uğrayarak dağılır. Her biri ormana geri kaçar. Le Toi’de Banyan ağacına tırmanarak saklanır. Gece karanlığında saklandığı dalın ilerisinde çok parlak bir ışık görür, Ateşböceği olabilir diye bir hamlede öbür dala geçer eline alır bakar ki üzeri mücevherlerle süslü boynuzdan yapılmış bir kabzadır. Loi’nin aklına hemen Than’ın kabzası olmayan kılıcı gelir ve ilk fırsatta kılıçta denemeye karar verir.

      Kısa sürede ordu tekrar bir araya gelince Loi herkese kabzayı gösterip Than’ın kılıcı ile eşleştirelim der. Ve kılıç ile kabza eşleşir. Than ve diğer askerler hep beraber Loi’ ye -Tanrı bu kılıcı sana bahşetmiş onunla savaşmalısın derler. Kılıcı 🗡 beline kuşanan Loi’de zafere koşar ve Ming’leri ülkeden kovar. Halk Le Loi’ yi Kral olarak tahta çıkarır…

      Huzur içinde yaşanan günlerden güzel bir günde Le Loi gölde sandalla gezmeye çıkar. Birden gölde bir dalgalanma olur ve Lotus çiçeklerinin arasından dev bir kaplumbağa çıkar. Kral Loi ’ye -Ülken artık huzur içinde ve sen suların Tanrısının sana bahşettiği kılıcı geri vermelisin der. Kral Loi hemen belindeki kılıcı çıkararak yavaşça zümrüt yeşili gölün sularına bırakır.

      İşte o zamandan beri göl * Hoan Kiem * geri dönen kılıç gölü olarak anılır. Kılıç kapıdaki minyatürde kaplumbağanın üstünde temsil edilmiş… (Dao denilen bir tür kamadan uzun Çin kılıcıdır.)

      Önünde çok güzel bonsai ağaçları ile ortada tütsü yakılan büyükçe bir çanağın yer aldığı Ngoc Son Tapınağına geldik.

         Ngoc Son Tapınağı; Yeşim dağı anlamına gelen tapınak 13. yüzyılda önce pagoda olarak inşa edilmiş. 1865 yılında yapılan restorasyonunda ibadet yeri yani tapınak olarak düzenlenmiş. Günümüzde ulusal kahraman Tran Hung Dao’ya ve ünlü bilginleri ve azizi Van Xuong’a adanmış bir tapınaktır.

      Evlilik yaşına gelip de henüz evlenememiş gençler burada tütsü yakıp hayırlı bir eş diliyorlar. Ayrıca tütsü yerine bol bol sahte Amerikan doları yakanlar da varmış. Yok bir şey karşıtı olarak değilmiş ama neden olmasın ki, neyse *para, bu dünya malıdır burada kalsın, biz arındık* ritüeliymiş. 💸👍😁

      Çeşitli hediyelik eşyalar olan bölümden çıktığımızda karşımıza camekan içinde kocaman bir kaplumbağa mumyası çıktı. Kiem gölünde yaşayan tahmini 3 tane kaplumbağadan biriymiş. Bulunduğu yıldaki bilimsel çalışmada 500 yaşında olduğu tahmin edilmiş. Kısaca Kiem efsanesinde yaşayan kaplumbağa olduğuna inanılıyor. Altındaki ilk fotoğraf bir sunak diğeri komutan Tran Hung Dao’nun atı temsilen konmuş, yanında da heykeli var.

      Vietnamlılar için iyi bir yaşam üç önemli unsur içerir. Refah, Mutluluk ve uzun yaşam. E yani hepimiz için öyle değil mi?…🤩🤩🤩

      Geç vakit su kuklaları şovuna gideceğiz vakit geçirelim bir iki alış-veriş yapalım dedik. Gölün ve Huc köprüsünün (Morning Sunlight Bridge) çevreden görüntüsü de harika. Bu fotoğrafı çekebilmek hayalimdi gerçekleşti. İnanın çok mutluyum.

      Önder ile trafikte ilk karşıya geçiş denememizi de başarıyla gerçekleştirdik. Benzer geçiş yapan bir ailenin fotoğrafını koydum trafiğin yoğunluğuna da bakın. 🤦‍♀️

      Tiyatroya gitmek için yürüyoruz. Vietnamlı iki güzel aile fotoğrafı ekleyeyim hatıra olsun. Son karede ünlü şapkasıyla bir satıcı teyze uyukluyordu…

        Thang Long su kuklası tiyatrosu 

      Vietnam’a özgü, çeltik tarlalarında çalışan köylülerin tarlalar sular altında kaldığı dönemlerde tarlalarda kukla oynatıp eğlendikleri 11. yüzyıldan beri gelen bir sahne sanatı. Günümüzde genelde Hoan Kiem gölün efsanesini yerel hayatı kısa skeçlerle anlatıyorlar.

      Salona girerken benim koca Canon’um yine yasaklıydı. Sahnede sular içinde kalmış bir ev, sahnenin yanında yerel enstrümanlarıyla geleneksel müzik çalarak şova eşlik eden bir orkestra var. Oyun başladığında evin önündeki perdeden ufak kukla bebekler, ejderhalar çıkıp oyunu anlatmaya çalışıyorlar. Bize yağmur yağdırıp çeltik tarlaları su altında kalınca köylülere yardıma gelen su tanrısını canlandırdılar. Çok yorulmuş olmalıyız ki arada uyukladığımız da oldu.

      Perde arkasındaki oyuncuları görmüyoruz ama yarı bellerine kadar su içinde olduklarını oyun bitince anlıyoruz. Oyun fena değildi. Otele dönmek için otobüse giderken yolumuza çıkanlar.

      Bu şehirden aklımda en çok kalan çiçekler olacak. Her taraf çiçek dolu ve bizden daha çok hediye çiçek götürürlermiş. Bir de tabii konik hasır şapkaları ile daima gülen yüzleriyle Hanoi halkı. Gün batımında bir Huc köprüsü ile veda edelim.

      Yarın muhteşem Halong Körfezine gideceğiz hava biraz açarsa iyi fotoğraf çekerim. Umarım beğenmiş, benimle gezip siz de keyif almışsınızdır. Sağlık ve sevgiyle kalın… 💞💞💞