Etiket: VII. Edward

Liverpool bu 😊 kendi küçük ama değerleri büyük bir şehir demiştim, bir güne sığmazdı elbette. İkinci gündeyiz ve tarih 5-Ağustos- 2019. Liverpool’a gelip de Mersey nehri kıyısında gezinmeden Albert Dock’u, deniz müzesini gezmeden olmazdı. Bu gezmenin ardından tekrar yola koyulacağımız için Albert rıhtımına otobüsle geldik.

Bölge biraz daha aşağıda nehir kenarında Royal Albert Dock ve Pier Head ile bir kompleks içeriyor. Buradaki üç güzel binaya Liverpool’un“Three Graces” üç güzelleri deniyor. Yunan mitolojisindeki Hera, Aphrodite ve Artemis’ten esinlenilmiş olmalı. 

Üç güzelleri açarak anlatayım. En başta soldaki Saat kuleli bina Royal Liver Building, ortadaki, Cunard Building ve yanındaki de Liverpool building (Liverpool liman işletme binası)

Burada dikkat çekici özelliği olan en baştaki Royal Liver binası. Dünya Miras listesinde en güzel liman şehri olarak kayıtlı, Liverpool’un da kendi özel koruması altındadır. 

Bina 1908-1911 yıllarında zamanın en yüksek betonarme binasıydı, dış cephesi de granit ile kaplanmış zamanın önemli bir yapı şekli idi. İki tane saat kulesi var. Ön kuledeki 3 tane saat denizciler görsün diye, arka kulede 1 tane saat o da şehire dönük halk görsün diye imiş. Saatler zamanın en büyük elektronik saatleridir ve V. George’un tahta çıktığı saatte çalıştırıldığı için George saatleri diye de bilinir.

Kulelerin her birinin tepesinde yukarda fotoğrafını gördüğünüz Liver Bird Denilen Liverpool’un çok özel kuşu var. Bence Zümrüt-ü Anka benzeri onlara göre kartal ile karabatak arası bu kuşlar demirden yapılıp monte edilmiş. Ayrıca denizcilerce iyi şans getirdiğine inanılan bu kuşlar ağızlarında bir de dal tutuyorlar. Birinin yönü nehire diğeri şehire doğrudur. Fotoğraf için Mr. Aidan’a çok teşekkür ederim ayrıca bu konu ile ilgili bir videosu var izlemenizi öneririm.

Bir de efsane yaratmışlar; bu kuşlar Londranın kargaları-Ravenler gibi yerlerinden uçarlarsa (bu kuşlar şayet karşı karşıya olsalar çiftleşmek için demirleri bile yerinden sökerlermiş 🤣) Ama kuşların yönleri de ters yani uçamazlar. Ama diyelim ki uçtular, inanışa göre o zaman da Liverpool’un başına bir felaket gelirmiş. Efsane olduğu belli işte 😁 bu kuşlar hortum’la yerinden sökülmedikçe uçamazlar. 😁 Londra’nın Kargaları mı? Onlar da uçamazlar kanatları kesiliyor 😁 Raven’leri burada anlatmıştım. Yine bir başka rivayet; kuşların nehir tarafına bakanı dişi adı da Bella, görevi denizcilerin evlerine güvenle dönmelerini sağlamak. Şehre bakan kuş erkek adı Bertie, onun da görevi ailelere beylerin evlerine sağ-salim geldiklerinin haberini vermek veya yorgun denizciler geliyor Pub’lar açık mı? diye kontrol etmek. Bakın bence bu çok daha mantıklı. 😁

Yanındaki Cunard Building 1914-1917. Cunard’da gemi şirketi ve White Star Line’nın rakibidir. Zamanında gemiyle seyahat edecek zengin yolcular için terminal görevi yapıyordu. 1913 yılında White Star Line ile ortak olmuş şimdilerde şehir meclisi-Belediye. En sağdaki bina da Liverpool Building 1904-1907 yıllarında yapılmış liman işletme binası.

Kıyıya doğru giderken güzel bir anıt gördük. At üstünde betimlenen heykel Kraliçe Victoria’nın 58 yaşında tahta geçen oğlu Kral VII. Edward’a aitti.

Albert Dock’a doğru, Liverpool’un Kordonu – Waterfront’ta yürüyoruz ve efsane dörtlünün muhteşem görüntülü heykellerine geliyoruz. Herkes selfi peşinde olduğundan sadece bu yönden çekebildim. Bu heykelleri sanatçı Andy Edwards yapmış. Cavern Club bağışı ile 2015 yılında grubun Liverpool Empire Theatre’da 50. yıl kutlamalarına denk getirilerek dikilmiş. Manzara müthiş ama. 🤩

Hemen arkamızda görünen bu kırmızı bina da RMS Titanic gemisinin yapım şirketinin yani White Star Line’ın merkez binası. White Star Line Building. Titanic 1912 yılında bu merkezde şirketce tescil edildikten sonra İrlanda’nın Belfast limanında yapımına başlanmış ve 3 yıl içinde de bitmiş. Bina şimdilerde aynı isimle lüks bir otel. 

Önce bir Mersey nehrini görelim dedik. Nehirin rengi taşıdığı alüvyonlar nedeniyle kahverengi görünüyor. Med- cezir saatleri olmalı ki, su çekilmiş.

Kıyıdan devam edip rıhtım kenarındaki son derece modern bir binanın yanından geçiyoruz Liverpool Müzesiymiş. Çok değişik hayvan heykelleri gördük.

Bu sevimli heykeller de Liverpool’a özel şöyle ki; Liverpool yaptığı tekstil ihracatı kadar bolca da muz ve kuzu ithal ve ihraç ediyormuş. New York’ta yaşayan uzak doğulu bir sanatçı bu duruma atıfta bulunarak  başı kuzu, kuyruğu muz 🤣şeklinde olan bu heykeli tasarlayıp hediye ediyor. Sanatçı daha sonra Liverpool’u sevip buraya yerleşmiş. Zaman içersinde her yerde rastlayabileceğiniz Liverpool simgesi olan bu heykellerin adını da Lambanana koyuyorlar. Espri müthiş. 😉

Bir de slayt olarak koyayım bakarsınız.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Rıhtımın zincirlerinde artık tüm avrupa ülkelerinde rastladığımız aşk kilitlerini burada da görüyoruz. Üç sıra ve hayli de uzundu. 💞💞💞

Evet sonunda Albert Dock’a ulaştık bizi önce Liverpool’un ünlü Rock n Roll şarkıcısı kadife sesli Billy Fury elinde bir demet çiçekle karşıladı. Heykeli Fury Fun gruplarının bağışlarıyla sanatçı Tom Murphy’e yaptırılmış, şarkıcının annesi ve kardeşi de Mersey nehrine bakar şekilde konulmasını istemiş. Billy bir zamanlar nehir gemisinde güverte görevlisi olarak çalıştığı için nehirle ilgisini anımsatmalı demişler. 1940 doğumlu şarkıcı 1983 yılında hayata veda etmiş. Ben sesini ve bu şarkısını sevdim siz de dinleyince sevebilirsiniz. I’ ll Never Fall In Love Again Sesi de tipi de Elvis Presley 😊

Royal Albert Dock’u kendi sitelerinde havadan gören bu alıntı fotoğrafla başlayayım dedim. 

Royal Albert Dock 19. yüzyılda Liverpool’un hatta İngiltere’nin en büyük gemi yolcu limanı ve hacmi en büyük ticari limanıydı. Sonra Mersey’e bağlanan kanalı ile Manchester birinci sırayı almıştır. 

1846 yılında yapılan zamanın modern ve yanmaz taş gibi derler ya işte tam öyle sağlam binalarıydılar. Ticaret çok yoğun olduğu için böyle büyük depo ihtiyacı doğmuş ve yangına da dayanıklı olsun diye ilk kez tuğla, beton ve çelik kullanılarak betonarme karkas bu depoları yapmışlar. Almanların Blitz- yoğun bombardımanlarıyla hayli zarar görünceye kadar da görevlerini yapmışlar. Kısaca çok büyük bir liman kompleksi. Buharlı ticaret gemileri çok büyüktü Albert Dock’a geçip depolara yanaşmaları çok zor oluyordu ayrıca gel-git nedeniyle zaman kaybı da söz konusu olunca ticareti de yavaşlatıyordu. Albert Docktaki bu binalarla birlikte gemilere yükler depolardan hidrolik vinçler yardımıyla beton zeminden kaydırılarak doğrudan ve daha hızlı bir şekilde yüklenir oldu, dolayısıyla zamandan da kazanç sağlanmış oldu. 

Savaş yıllarında 1941 Blitz denen 4 günlük Alman bombalamasında hayli yıkıma uğrayan Albert Dock zamanla depolamada değil ama nakliyede yetersiz hale gelince de yeni daha büyük ve açık limanlar yapılıyor. 1970 yılında sadece depolar kalıyor liman terk edilmeye başlayınca da havuz kısmı alüvyonla dolmaya başlıyor. 1980 yılında da tamamen doluyor. Bu yıla kadar birkaç kere tamamen yıkılmasına karar verilse de vazgeçilip şehir 1976 yılında 1. Derece şehir koruma listesine alınıyor ve artık yıkılamaz garantisinde olunca da yeniden kazanım için düşünmeye başlıyorlar. 1981-82 yılında Merseyside komisyonu kuruluyor. Yenilenme başlıyor. 2004 Yılında Unesco Dünya miras listesine alınıyor. Ve 2018 yılında Albert Dock Kraliyet ünvanı alarak Royal Albert Dock oluyor.

Bu kadar bilgi şimdilik yeter gezmeye devam. Grupça geldiğimiz yer Tate Modern-Londra bağlantılı çalışıyormuş. Önünde görülen rengarenk taş sütun yerel sanatçı Ugo Rondinone’nin Liverpool Mountain (dağı) isimli sanat çalışması. Pramitlerden esinlenmiş. Kayalar üst üste konmuş hiçbir yapıştırma vs yok yani inanılmaz yerçekimine meydan okumadır bu veya depreme kafa tutmaktır. Durun bakayım İngiltere’de deprem ne durumdadır. Hep bizi mi vuruyor. Hayret memlekette deprem kuşağı bulunmadığı gibi en hissedilir deprem 3.o olmuş. 😄 Müzeyi ücretsiz gezebiliyormuşuz sergi varmış önce çevreyi gezelim sonra gireriz dedik.

Sol tarafta kafe, restoran, alış veriş yerleri var. Haftasonları çoluk çocuk gezilebilecek sevimli bir yer .  Önce her zamanki gibi şu magnet işimizi halledelim.  Magnetsiz dönmem. 😁

Manzara inanılmaz güzellikte. Beatles’a ait tüm hikayeyi anlatan bir de müze vardı artık girmedik. Buradan magnet aldık çıktık.

Bir dönem yani terk edildiği dönemde buranın alüvyonlarla dolu balçık çamur olduğunu hayal etmek bile zor. 

Rehberimiz Sinan Ercan’a da kulak veriyorum. İlk girişten önce zamanın liman şefinin evi var çok değişik geziniz diyor ben de gezelim diyorum buyrunuz.

Gerçekten de zamanın Liman amirinin evi çok güzeldi. Özellikle evin hanımının ütü odası çok dikkat çekici. Arkadaki çok yönlü kalorifer sanki veya kuzine. 🤷‍♀️ Sandalyede yumak yapılacak yün çilesi. Vakti zamanında ben ellerimde tutar rahmetli annem de yumak yapardı. Ama tek başımayken sandalyede sarmışlığım da vardır yani. 😁 Ütü tahtası var ama kömürlü ütü yok göremedim. Kömürlü ütü çok güzel dikiş diken rahmetli babaannemde vardı. Zaman ne hızla geçmiş.

 Otuma odası da eski klasiklerden. Liman şefi savaş döneminde Alman hava saldırısını haber vermek için siren çalarmış. Neyse bu evin hava saldırısındaki halini düşünmek istemiyorum. Ev üç katlıydı inerken pencereden nehirdeki vapur  görünüyordu çektim. Bir de bu slaytı izleyiniz. ☺️

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Eveeet gezmeye devam.

Bu birinci havuzdu. İlk fotoğrafa bakarsanız caddeye doğru ikinci bir havuz daha vardı artık döne döne gezeceğiz. Orada da yüzer evler var aynı Amsterdam’da olduğu gibi.

Yemek yenecek yerler, alternatifler çoktu.

Victoria döneminden kalma pompa, hidrolik sistemle çalışırmış. Şimdilerde çok beğenilen lüks bir restoran.

Pumphouse önündeki bu tren dondurmacıyı daha çok sevdik.

Ay ben bu arabalara bayıldım, ama çok güzeller. 💓 Donut denen çörek diyelim şekerli ,süslü püslü bir hamur işte yine de pek rağbet görüyor. 🍩🍩🍩

Şu alttaki Karayip korsan gemisine sonra gidip yakından baktık- North South Theatre- Kuzey-Güney tiyatrosu imiş. Ne hoş kendileri tiyatrocu gurup, yerel tiyatrocular ile birlikte eski hikayeleri seyirci iletişimi ile oynuyorlarmış .👏

Atlı karıncanın oradan gidip Denizcilik müzesini de gezelim .

Liverpool müze yönünden hayli zengin bir şehir sadece Royal Albert Dock’ta üç tane müze var. Biri Pier Head başında geçerken gördüğümüz camlı bina 2011 yılında yapılmış olan Liverpool Müzesi. Alttaki fotoğrafta görülen son derece modern bir bina, İmagine Peace- Barışı hayal eden yazılı bina. Liverpool’un doğuş hikayesini anlatıyor. Biz burdan sonra Chester’a gideceğimiz için gezmeye vakit yok.

      Diğerleri Merseyside Denizcilik müzesi ve üst katında olan Kölelelik Müzesi. Biz Kısacık vaktimiz de birşeyler görüp çekeriz diye girelim dedik. Çok detay alamasam da fikir sahibi olacak kadar materyal buldum ama alt kattaki gümrük bölümü ile üçüncü kattaki kölelik müzesine girecek vaktimiz olmadı zaten müze hayli büyük. Aslında bir rehberle gezmek daha iyi olurmuş. Eşimle buluşma yerine her zaman erken gideriz 🤷‍♀️ benim daha yüzer evleri çekmem lazım. Neyse buyrun müzeye…

      Merseyside Maritime Museum; Giriş kısmındaki kocaman çapayı çekmeyi unutmasaydım görkemli bir giriş yapabilirdim. Müze Dock’taki çay vs depolarında açılan ilk kamu binasıydı. 1986 yılında kalıcı olarak burada açılışı yapılmış. Girişinde yine çay-kahve yerleri, hediyelik eşya dükkanları vardı. Müzeye çıkmak için kullandığımız merdivenler gemiye çıkış merdiveninin aynı idi ve birçok kapıdan geçerken ortamdam etkilenmemek mümkün değildi. Karşımıza önce Liverpool Limanın 300 yıllık hikayesini günümüze gelene kadar tarihsel olarak anlatan bu pano çıktı.

Çok özel bir şey yakalar mıyım? diye sürekli çekim yaptım ve evet bir değil iki tane özel gemi buldum ama maketlerini bulamamışım.  🤦‍♀️ Biri Lusitania diğeri Bismark.

    Lusitania; Edward döneminin yüzen saraylarından 1906 yapımı yolcu gemisiydi.  Zamanının teknolojisi yeni trübün motorlarıyla yüksek hız yapabilen Okyanusu 5 saatte aşan gemi olduğu için *Denizlerin Tazı*sı diye adlandırılıyordu ve Liverpool onun hem ana çıkış limanı hem de tüm çalışanları Liverpool’lu olduğu için onun yuvasıydı.

Lusitania’nın batış hikayesi şöyle;

    İngiltere sürekli telsizle ikaz mesajları yolluyor, burunlara yaklaşmayın azami hızla limanlardan geçin diye. Bu arada Alman U-boat’ları yakında zamanda iki tane Amerikan ticaret gemisini batırmış. Lusitania Kaptanı Turner gemide her türlü tedbiri aldığı için rahattır. Turner 7 Mayıs günü yoğun sise rağmen İrlanda’nın Kinsele burnunu gördüğünde hayli sevinir zira karaya 10 mil uzaktaydılar. Ama onun gibi sevinen bir başkası daha vardı, U-20’nin periskopundan Lusitania’yı gören Teğmen Walther. Ve anında ilk torpidoyu yollar. Torpidoyu kaptan Turner da görmüştür ama çok geçtir yaptığı manevra da onu kurtaramaz. İlk torpidonun patlaması, ardından gelen ikinci torpido ile başlayan panik filikalara dahi binmeye fırsat vermez. Hep bir yöne yığılan yolcular nedeniyle havaya dikilen Lusitania’nın 18 dakika gibi kısa bir sürede batması kaçınılmaz olmuştur. Soğuk sulara atlayarak kurtulmaya çalışan insanlar, kopan bir filikadan denize dökülen insanlar. 😔 Böylesi büyük bir şok yaşana dursun 4 saat sonra kurtarmaya gelen Queenstown gemisi sadece 760 yolcuyu sağ kurtarabilmiştir. Tarih 7 Mayıs 1915.  Ölenlerin 124 ünün Amerikalı olması Amerika’nın savaşa katılmasına sebep olmamış ama hayli sarsmıştır. 

Lusitania’nın batışı ve onu batıran Alman deizaltısı U-20′ nin kaptanı Walther Schwieger’i  anlatan köşe.

Gemi içi görünümlü müzeden bazı parçalar; periskop, taktik ders odası, birinci sınıf kamara yatağı, aile yaşamına dair bir örnek dolap. Sırasıyla ekliyorum.

Şimdi geldiğimiz bölüm de II. Dünya savaşının aktörlerinden Almanya ile ilgili. 

Alman torpidosu 😱

Almanlar birçok kargo gemisi batırmış. 

Savaşın maddi manevi zararından bahseden yazı ile savaşta Alman U-boat’larının güzergahları gösterilmiş. Hayli çok bot varmış. 🤨

    Atlantik Savaşı; İngiltere ile Nazi Almanyasının Kuzey Atlantikte  yapmış olduğu ve iki sene süren askeri ağırlıklı deniz savaşıdır demiştim.

    Bismark’ın batırılış hikayesi; I. Dünya savaşı sonucu  Almanlar yenilir. Hitler Nazi Partisi’nin lideri olarak iktidara gelir, önce Şansölye sonra da 1934’te (bildiğimiz meşhur adı ile) 🤨 Führer olur.  Hitler, hemen Versay anlaşmasını kabul etmediğini söyleyip yeniden ve daha güçlü denizaltılar yapmaya başlar. Deniz kuvvetlerine de son derece güçlü hiç batırılamaz dediği zırhlı bir gemi yaptırır, Bismark.           Gemi adını 1890 yılında görevden ayrılmış olan önemli siyaset adamı ve Başbakanlık yapmış olan Otto Von Bismark’tan almıştır.

    Taraflar Danimarka körfezinde karşılaşırlar. Bismark birkaç isabet almış ama tesiri fazla olmamıştır. Karşılıklı atışlar yoğunlaşır. Bismark’tan gelen yoğun atışlar ki buna salvo (toplu saldırı) deniyor İngiliz Hood’u tam cephaneliğinden vurarak patlamasına sebep olur ve Hood kısa sürede batar. Prince Of Vales de ciddi yara alır ve geri dönerek kaçar. Bismark’ın aldığı yara bir miktar yan yatmasına ve yakıt kaybetmesine yol açmıştır. Bu durumu fark eden İngilizler bu kez havadan da müdahale ederek top yekün saldırıya geçerler.

     Çok güzel gemi maketleri vardı, Yukarda tablosu görülen Falaba’da İngiliz buharlı gemisi. 1915’te Alman denizaltısı U-28 tarafından torpido ile batırılan ilk yolcu gemisiymiş. Yolculardan sadece bir tanesi Amerika vatandaşı Thrasher olduğu için tarihte de Thrasher olayı diye geçer. Önemi de Amerika’nın bu kez olayı bahane edip 1. Dünya savaşına dahil olmaya niyetlenmesidir.

    Albert Einstein ile ilgili bu köşe. Nazi Almanyasında Yahudi yazarların kitaplarını yakma dönemi başladığında yakılan kitaplar arasında Einstein kendi kitaplarının da olduğunu görünce bir daha asla Almanya’ya gelmeyeceğim demiş. Kısa bir dönem Belçika ve İngiltere de yaşamış sonra ABD’ye göç etmiştir.

Kaldığımız yerden buluşma yerine doğru gidiyoruz. Açık havanın güzelliği…

Caddeye doğru bir sokak sanatçısına denk geldik, özel kumdan yaptığı köpek sanki canlı, adam da onu seviyormuş gibi. 👏👏👏

Karşıdan görülen yere doğru gidelim. İngiltere’nin simgelerinden biri de sanırım bu dönme dolapları.

Yüzer evlerin bazılarında görüldüğü gibi odunlar dizilmiş ne hoş bir görüntü. Evin hanımı çiçek severse ayrı bir güzellik sergiler.

Alttaki fotoğrafta görülen de bizim zamanımızın okul otobüsleri. Eski Amerikan filmlerinde çokça görmüşsünüzdür ama biz Ankara’da büyüdüğümüzden yakından da görmüştük çünkü Amerikalı komşularımızın çocukları okula onunla giderlerdi.  

Londra’daki Golden Eye’dan küçük elbette Liverpool’un Freijwheel’i diğer adıyla- Wheel of Liverpool’u. Arkadaki yuvarlak yapı da Liverpool’un Eco Arena’sı.

Birazda yüzer evleri ekleyeyim çok güzel bence.

Fotoğrafı iyi tetkik ederseniz iki şey dikkatinizden kaçmamalı. Arkadaki katedral ve Yüzer evdeki Buda. 😁  

Her şehir ayrı güzellikler barındırıyor ve etrafınızı iyi gözlemlerseniz şehrin kültürü, halkın yaşamı hakkında da bir fikir edinirsiniz. Yolumuz Birmingham’a doğru ama yolumuzun üzerindeki Chester’a uğrayacağız tahmini 45 dk. Sıkılmadığınızı umuyorum. Güzel bir yer daha görüp sizleri de gezdirmek için şimdilik sağlıkla, sevgiyle kalınız diyorum. ❤️❤️❤️ 😷